اتابکان
اتابکان، برگرفته از واژه اتابک به معنی «پدر امیر» که سرپرستی شاهزادگان سلجوقی را بر عهده داشتند و سلسلههایی با این عنوان تشکیل دادند.
در زمان سلجوقیان، شاهزادگان ناحیهای را به عنوان تیول یا اقطاع به دست میآوردند[۱] که برخی غلامان ترک به عنوان سرپرست آنان را در آن ناحیه راهنمایی و مشاوره میکردند که اتابک میشدند. با ضعف و سقوط سلجوقیان اتابکان حکومتهایی در بخشهایی از ایران تشکیل دادند. از آن میان: اتابکان آذربایجان (حک622-531) (دایره المعارف مصاحب) که توسط ایلدگز تأسیس شد[۲]. اتابکان فارس (543-686) (مصاحب) توسط سنقر بن مودود. اتابکان بوری (497-549ق) در دمشق و جنوب شام که مؤسس آن ابن دقاق بود[۳]. اتابکان زنگی (521-624) (دایره المعارف مصاحب) در سرزمینهای جزیره و شام. اتابکان هزار اسپی در لرستان (543-827ق) که در شاخههای لر بزرگ و لر کوچک حکومت داشتند[۴].
نیز نگاه کنید به
مآخذ
- ↑ مشکور، محمدجواد. تاریخ ایران زمین. تهران: 1372، اشراقی، ص200.
- ↑ بویل، جی. تاریخ ایران پژوهش دانشگاه کمریج. ترجمه حسن انوشه، تهران: 1366، امیرکبیر، ص232.
- ↑ باسورث، کلیفورد ادموند. سلسلههای اسلامی جدید. ترجمه فریدون بدرهای، تهران: 1381، کتاب باز، ص366.
- ↑ زریاب، عباس. «اتابک» و خطیبی، ابوالفضل «اتابکان آذربایجان» و همو «اتابکان لرستان» و آلداود، سیدعلی «اتابکان فارس» و همو «اتابکان یزد» در دایره المعارف بزرگ اسلامی. تهران: 1373، بنیاد دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج6، ص512-481.
منبع اصلی
سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، مرکز مطالعات راهبردی روابط فرهنگی (1398). دانشنامه ایران. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشارات بین المللی الهدی،
نویسنده مقاله
کورش صالحی