ایران
ایران، روزنامه رسمی و ارگان دولت ایران و از قدیمترین روزنامههای ایران در عصر قاجاریه.
این روزنامه در 1288ق / 1871م مقارن با اواسط دوره ناصرالدین شاه با مدیری محمدحسن خان اعتمادالسلطنه* وزیر انطباعات شروع به انتشار کرد. با انتشار روزنامه ایران روزنامههای دیگر مانند روزنامه علمیه، روزنامه دولت ایران و روزنامه ملت سنیه ایران تعطیل گردید. مطالب و نوشتههای مندرج در روزنامه ایران به عنوان نظریات رسمی دولت ایران به شمار میرفت و نویسندگان و گزارشگران آن اکثراً از اعضا و کارمندان وزارت انطباعات بودند. در میان اینان میتوان از محمدحسین خان ذکاءالملک فروغی، میرزا علی خان نائینی، میرزا ابوتراب*، نقاش نامی آن عصر و چند تن دیگر نام برد.
این روزنامه به قطع بزرگ و چاپ سنگی بود و هر هفته سه شماره از آن در 4 صفحه طبع میشد. با مرگ اعتمادالسلطنه [در شوال 1313ق] مدیریت روزنامه به عهده محمدباقر خان ادیبالملک برادرزاده وی قرار گرفت و همچنان نشر آن ادامه یافت.
مندرجات اصلی این روزنامه، اخبار ایران و اخبار دول خارجه بود که البته همه آنها به نوعی سانسور میشد و منطبق با نظر رسمی دولت تنظیم میگردید. مدیر روزنامه، اعتمادالسلطنه در سرمقاله شماره نخستین آن اصول و مرام روزنامه را اعلام داشت و یادآور گردید که نویسندگان باید رعایت ادب روزنامهنگاری را نموده و اخبار و مطالب را به صورت صحیح و با لحن مناسب بنویسند. از این روزنامه تا سال 1299ق جمعاً 500 شماره منتشر شد اما او مدیریت روزنامه را تا هنگام مرگ بر عهده داشت و تا آن زمان 877 شماره روزنامه را منتشر کرد. این روزنامه همانند روزنامههای اروپایی پاورقی داشت و در همان شماره اول مشروح سفر کاپیتان اطراس[۱] به قطب شمال با ترجمه محمدحسن [ظاهراً محمدحسن خان اعتمادالسلطنه] در آن به چاپ رسید. غیر از آن پارهای مسائل علمی برای استفاده عموم از جمله مطالب آموزشی و بهداشتی در روزنامه درج میگردید[۲].
نیز نگاه کنید به
مآخذ
منبع اصلی
سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، مرکز مطالعات راهبردی روابط فرهنگی (1398). دانشنامه ایران. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشارات بین المللی الهدی،
نویسنده
سید علی آل داود