سبكتكین
سبکتکین، ملقب به ناصرالدین برخاسته از ترکان برسخان «آسیای مرکزی»، از سپهسالاران ترک دربار سامانیان و سردودمان غزنویان (د387ق / ؟ م).
سبکتکین در جنگهای میان ترکان در آسیای مرکزی اسیر و در بردهخانه نخشب به الپتکین یا البتکین مؤسس غزنویان فروخته شد[۱]. در 350ق / ؟ م به همراه الپتکین به غزنه رفت و با مرگ او به خدمت پسرش ابواسحاق ابراهیم در آمد. در دوران امرای غزنوی بلکاتکین و بوریتکین به دلیل تواناییهای فردی محبوبیت یافت و در 366ق / ؟ م به امارت غزنه رسید[۲]. بُست، قَصْدار را تصرف و ضمیمه قلمرو خود کرد [۳]و در جنگ با جَیپا پادشاه محلی هند او را مغلوب و خراجگذار خود کرد[۴]. قدرتمندی او موجب شد امیر نوح بن منصور سامانی، از او برای رهایی خود از امرای ترک کمک بگیرد، در نبردی که روی داد سبکتکین پیروز شد و لقب ناصرالدین دریافت کرد[۵]. او که خود را تابع سامانیان میدانست دستور داد بر سنگ قبرش لقب حاجبالاجل حک کنند[۶] و پس از مرگش پسرش محمود سلسله غزنویان را به اوج قدرت رساند.
نیز نگاه کنید به
مآخذ
- ↑ باسورث، کلیفورد ادموند. «دوره اول غزنویان»، تاریخ ایران دانشگاه کمبریج. ترجمه حسن انوشه، تهران: 1363، انتشارات امیرکبیر، ج4، ص145.
- ↑ منهاجالاسراج. طبقات ناصری. چاپ عبدالحیحبیبی، تهران: 1363، انتشارات دنیای کتاب، ج1، ص227.
- ↑ میرخواند، محمد بن خواندشاه بلخی. روضه الصفا. چاپ دکتر عباس زریاب، تهران: 1373، انتشارات علمی، ج4 ص586.
- ↑ ابنخلدون. تاریخ ابنخلدون. ترجمه عبدالمحمد ایتی، تهران: 1366، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ج3، ص518-517.
- ↑ گردیزی، ابوسعید عبدالحی بن ضحاک ابن محمود. تاریخ گردیزی. چاپ عبدالحی حبیبی، تهران: 1363، انتشارات دنیای کتاب، ص371.
- ↑ باسورث، کلیفورد ادموند. تاریخ غزنویان. ترجمه حسن انوشه، تهران: 1356، امیرکبیر، ص40.
منبع اصلی
سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، مرکز مطالعات راهبردی روابط فرهنگی (1398). دانشنامه ایران. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشارات بین المللی الهدی،
نویسنده مقاله
سید حسن شجاعی دیو کلائی