انقلاب سفید
انقلاب سفید، عنوان اصلاحاتی برای اجرای طرحهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در دهه 1340ش در ایران. در پی طرح اصلاحات ارضی در 1335ش و بحران شدید اقتصادی در 1339-1342ش با فشارهای آمریكا آن طرح دوباره مورد توجه قرار گرفت و شاه مجبور شد با انتخاب علی امینی به نخست وزیری و حسن ارسنجانی به وزارت كشاورزی به خواست دولت آمریكا اقدام كند. اگرچه قانون اصلاحات ارضی در 1342ش به مرحله اجراء درآمد،[۱] اما علی امینی مجبور به كنارهگیری از قدرت شد و اسدالله علَم در مقام نخست وزیری ضمن تعدیل طرحهای حسن ارسنجانی، و حذف جنبههای تندروانه آن، این طرح را در چهارچوب گستردهتری از اصلاحات اجتماعی ارائه كرد و به آن نام انقلاب سفید یا انقلاب شاه و ملت داد[۲].
ملی كردن جنگلها، فروش كارخانههای دولت به سرمایهگذاران خصوصی، فروش سهام كارخانهها به كارگران، اعطای حق رأی به زنان، ایجاد سپاه دانش از اركان انقلاب سفید بود كه به رغم مخالفت جبهه ملی ایران، گروههای مذهبی، روحانیانی چون آیتالله خمینی[۳]، ملاكان و ... در 6 بهمن 1341ش (26 ژانویه 1963م) به رأی گذاشته شد و رأی لازم را كسب كرد[۴]. در تداوم مخالفت روحانیان و مقاومت عَلَم در برابر روحانیان، در 15 خرداد 1342ش قیام عمومی علیه این طرح روی داد[۵].
نیز نگاه کنید به
مآخذ
- ↑ ارسنجانی، حسن. «مسأله اصلاحات ارضی در ایران»، مجله مسائل ایران. 1 آذر 1341ش، ص97- 104.
- ↑ رسنجانی، حسن. «مسأله اصلاحات ارضی در ایران»، مجله مسائل ایران. 1 آذر 1341ش، ص97- 104.
- ↑ آیتالله خمینی، سیدروحالله. صحیفه نور. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1361ش، ج1، 22 و 26.
- ↑ علم، اسدالله. یادداشتهای عَلَم. به كوشش علیقلی عالیخانی، تهران: مازیار و معین، 1377ش، ص45- 46.
- ↑ خلجی، عباس. اصلاحات آمریكایی و قیام پانزده خرداد. تهران: مركز اسناد انقلاب اسلامی، 1381ش، ص169.
منبع اصلی
سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، مرکز مطالعات راهبردی روابط فرهنگی (1398). دانشنامه ایران. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشارات بین المللی الهدی،
نویسنده مقاله
اکبر قاسمی