تخت سلیمان
تختسلیمان، مجموعهای از آثار باستانی و تاریخی پیرامون دریاچهای در جنوب آذربایجان غربی نزدیک میاندوآب. بر اساس کاوشهای باستانشناسی و روایتهای تاریخی از شهرهای مقدس دوران باستان به ویژه ساسانیان و برخوردار از آتشکده موسوم به آذرگشنسب (آتش پادشاهی) بوده [۱]است. در نام تاریخی آن اختلافات نظر است و آن را گنزگ، [Ganzag]گزن، [Gazn] شیز [Shiz](معرب جیس[Gis])[۲] در دوران باستان و ستوریق (ستروق) دوران ایلخانان دانستهاند[۳].
خرابههای تخت سلیمان که درون باروی خشتی با 38 برج و طول 380 متر و عرض 300 متر در پیرامون دریاچهای با عمق تقریبی50 متر که آب آن از چشمه بستر آن میآید و با نهرهایی خارج میشود، قرار گرفتهاند.
آتشکده، کاخهای دوره ساسانی، خانههای حیاطدار، گورستان، کاخ ایواندار محل تاجگذاری و آثاری که به اژدها (دیوار مدور)، زندان و طویله سلیمان معروف هستند، از آثار مهم تختسلیمان میباشند. سنگ، ساروج، خشت، کاشی، گچبریهای زیبا و تزئیناتی از دوران ساسانی و اسلامی به ویژه دوره ایلخانان ـ که از اعتبار ویژهای برخوردار بود ـ از مشخصههای معماری ایوانها، طاقها، باروها، درگاهها، برجها و تأسیسات تختسلیمان میباشد[۴]. تخت سلیمان از 1234ق / ؟ م مورد توجه اروپائیان قرار گرفت و در طی 2 سده کاوشهای بسیاری در آنجا انجام گرفته است. نتیجه کاوشها گواه اهمیت آن در پیش از دوران ساسانیان میباشد و به گمان برخی معبد مهری بوده است. دریاچه و آتشفشان خاموش تختسلیمان از مظاهر زیبای طبیعی آن هستند.
نیز نگاه کنید به
مآخذ
- ↑ كريستنسن، آرتور. ايران در زمان ساسانيان. ترجمه غلامرضا رشيدياسمی، تهران: 1367، دنيای كتاب، ص249.
- ↑ لسترنج، گی. جغرافيای تاريخی سرزمينهای خلافت شرقی. ترجمه محمود عرفان، تهران: 1377، علمی و فرهنگی، ص242.
- ↑ مستوفی، حمدالله. نزهه القلوب. به كوشش محمد دبيرسياقی، تهران: 1336، طهوری، ص64.
- ↑ سرافراز، علی اكبر و كيانی، محمديوسف. تختسليمان. تبريز: 1347، مؤسسه تاريخ و فرهنگ ايران و موسوی، محمود. راهنمای تخت سليمان. اروميه: 1365، ميراث فرهنگی.
منبع اصلی
سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، مرکز مطالعات راهبردی روابط فرهنگی (1398). دانشنامه ایران. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشارات بین المللی الهدی،
نویسنده مقاله
حسن باستانی راد