سلطان حسین میرزا بایقرا
بایْقَرا، سلطانحسین میرزا، (842 – 911ق / ؟ م) از نیكنامترین شاهزادگان تیموری، پادشاه سلسله تیموریان (873 – 911) بود[۱].
او پسر منصور و نواده بایقرا بنعمر شیخ بن تیمور گوركان (842-911ق) كه در دوره سلطان ابوسعید بر استرآباد فرمان میراند پس از مرگ او روانه هرات شد و از آنجا به حكومت بر قلمرو تیموریان كه به خراسان محدود شده بود همت گمارد[۲].
دوران 38 ساله زمامداریاو (873-911ق) با رونق بخشیدن به فرهنگ و هنر، كثرت شاعران، نویسندگان، هنرمندان توأم بود و از درخشانترین ادوار تاریخ به شمار میآید كه در این راه امیرعلی شیرنوایی* وزیر لایق او، هرات را به مركز فرهنگی و هنری تبدیل كرد[۳].
سلطان حسینمیرزا بایقرا، به عنوان دولت مردی فرهنگ آفرین، آثاری مانند گل و مل و پندنامه به زبان فارسی و دیوان اشعار و رسالهای به زبان تركی را از خود به یادگار گذارد[۴] و در شعر «حسینی» تخلص میكرد[۵]. ایجاد بناهای عمومی مانند مسجد، باغ، مدرسه، خانقاه، كتابخانه و كاروانسرا از اقدامات او است[۶].
وی در آخرین سالهای زمام داری با شورش شاهزادگان، اوجگیری قدرت ازبكان و برآمدن شاه اسماعیل صفوی روبرو نشد و در حالیكه برای جنگ با ازبكان آماده شده بود، درگذشت[۷].
نیز نگاه کنید به
مآخذ
- ↑ میرخواند، محمد. روضهالصفا. تهران: خیام، بیتا، ج7، ص8.
- ↑ امیرخانی، غلامرضا. تیموریان (از ایران چه میدانم؟/48). تهران: 1383، دفتر پژوهشهای فرهنگی، ص21.
- ↑ میرجعفری، حسین. تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادیو فرهنگیایران در دوره تیموریان و تركمانان. تهران: 1381، سمت، ص102.
- ↑ فرهانیمنفرد، مهدی. پیوند سیاست و فرهنگ در عصر زوال تیموریان و ظهور صفویان. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، ص156و440-447.
- ↑ زمچیاسفزاری، معینالدین. روضاتالجنّات فیاوصاف مدینه هرات. تهران: 1339، دانشگاه تهران، ج2، ص338.
- ↑ خواندمیر، غیاثالدین، حبیبالسیر فی اخبار افراد بشر. به كوشش محمد دبیرسیاقی، تهران: خیام، بیتا، ج4، ص111.
- ↑ رومیر، ه. ر. تاریخ ایران (دوره تیموریان). پژوهش دانشگاه كمبریج، ترجمه یعقوب آژند، تهران: 1378، جامی، ص132.
منبع اصلی
سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، مرکز مطالعات راهبردی روابط فرهنگی (1398). دانشنامه ایران. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشارات بین المللی الهدی،
نویسنده مقاله
شهناز چراغ