کلات نادری
كلات نادری، نام شهر و مركز حكومتی نادرشاه افشار، درشمالشرقی مشهد.
از زمان استقرار نادرشاه افشار* در شهرکلات، آنجا در پرتو اقدامات عمرانی فراوانی قرار گرفت و به کلات نادری و دارالثبات[۱] نادری، هر چندکه ثبات نادر بر زین اسب بود، شهرت یافت.کلات،کوهستانی با اقلیم معتدل و ییلاقی در ارتفاع 2100 متری و برخوردار از رودهایی مانند ژرف رود، لاین و چهچهه میباشدکه ازکوههای هزار مسجد سرچشمه میگیرند. در بخشهای چهارگانه کلات، پساكوه، زاوین، [Zavin] لاین [ Layen]و کبود گنبد، طوایف مختلف ایرانی زندگی میكنند[۲].
شهرت اصلی آن به دلیل بناهای دوره افشاریه میباشد. نادرشاه پس از مراجعت از سفر تركستان (1153ق / م) ساختن کاخ و دژ را در درهگز آغازکرد[۳]. کاخ (قصر) خورشیدکه بنای سلطنتی او است در وسط باغی مفرّح ساخته شده بود. تأسیسات دیگری چون؛ حمام، سازههای آبیاری و لوله آب قرهسو، برج و باروی دربندار غونشاه مسجدکبودگنبد، بند نادری وکتیبه یادمان نادرشاه، مهمترین آثار تاریخی کلات نادری میباشندکه در فاصله سالهای 1155 تا 1160ق/1742-1744م احداث شدهاند[۴] کلات مركز سیاسی و محل نگهداری دفینههای نادر بوده است[۵].
نیز نگاه کنید به
مآخذ
- ↑ وزیرمرو، محمدكاظم. عالم آرای نادری. تصحیح محمدامین ریاحی، 1369، ج1، ص108.
- ↑ خسروی، محمدرضا.کلات نادری. مشهد: 1367، آستان قدس رضوی، ص29.
- ↑ حسینی فسائی، میرزا حسن. فارسنامه ناصری. تصحیح منصور رستگار رفسائی، تهران: 1367، امیركبیر، ج1، ص189.
- ↑ استرآبادی، میرزا مهدیخان. جهانگشای نادری. تصحیح عبدالله انوار، تهران: 1377، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، ص360.
- ↑ شعبانی، رضا. تاریخ اجتماعی ایران در عصر افشاریه. تهران: 1373، قومس، ج1، ص249.
منبع اصلی
سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، مرکز مطالعات راهبردی روابط فرهنگی (1398). دانشنامه ایران. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشارات بین المللی الهدی،
نویسنده مقاله
کورش صالحی