بیستون
بیستون، نام شهر، کوه و کتیبهای از داریوش اول، نزدیک کرمانشاه و در راه تجارتی ـ نظامی بابل به همدان.
بیستون که بگستان یا بغستان (بهستان) خوانده میشد مورد توجه پادشاهان هخامنشی و برخوردار از قداست ویژهای بود[۱]. گذشته از آثار دوران سلوکی و پارتی، کتیبه داریوش که به اقتباس از کتیبه آنوبانینی[Anubanini] شاه لولوبی[Lullubi] بر کوه بیستون در سر پل ذهاب میباشد،[۲] مهمترین اطلاعات را درباره وی و هخامنشیان ارائه میدهد. تصویر اهورا مزدا، 9 نفر شورشی و داریوش که در جلو دو تن نیزهدار و کماندار پا بر سینه گئومات (بردیای دروغین)گذاشته است[۳] همراه با سه متن به زبانهای ایلامی، بابلی، فارسی باستان و به خط میخی، بر روی کتیبه نقر شدهاند[۴].
متنها درباره نام و نسب، مقام خانوادگی داریوش، شرح به قدرت رسیدن او و دفع شورشها، توضیح درباره «ملل تابعه» هخامنشیان و دعا برای سرزمین و مردمان آن میباشند[۵]، که نخستین بار در 1835م رمزگشایی شد[۶]و اکنون بر اثر فرسایش کوه در معرض تخریب است.
نیز نگاه کنید به
مآخذ
- ↑ Schmit, Rudger. »Bistūn«. Encyclopedia Iranica. London and New York. Routladge and Kegan Paul, 1990, V IV, P. 221.
- ↑ كخ، هایدماری. از زبان دایوش. ترجمه پرویز رجبی، تهران: كارنگ، 1376، ص 18.
- ↑ ابوالقاسمی، محسن. راهنمای زبانهای باستانی ایران. تهران: سمت، 1375، ص 85.
- ↑ ابوالقاسمی، محسن. تاریخ مختصر زبان فارسی. تهران: طهوری، 1379، ص 20.
- ↑ بریان، پیر. امپراتوری هخامنشی. ترجمه ناهید فروغان، تهران: فرزان، نشر قطره، 1381، ج 1، ص 188.
- ↑ Kent, Ronald. J. Old Persian, Grammar, text, lexican, New Haven, American Oriental Studies, 1953, P. 65.
منبع اصلی
سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، مرکز مطالعات راهبردی روابط فرهنگی (1398). دانشنامه ایران. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشارات بین المللی الهدی،
نویسنده مقاله
مهرداد شباهنگ