محمد تقی پسیان
پسیان، محمدتقی، معروف به کلنل محمدتقی خان (1309ق- 1343ق) از رجال نظامی و وطن دوست اواخر قاجار جد خاندان پسیان، رستم بیگ، از جمله مهاجرانی بود که پس از عهدنامه ترکمنچای و جدائی شهرهای قفقاز از ایران، سلطه بیگانه را نپذیرفت،[۱] و به تبریز آمد و محمدتقی خان نیز در آنجا متولد شد و مانند دیگر خاندان خود وارد جرگه نظامیان شد و به عنوان افسر ژاندارمری در جنگ جهانی اول در جنگ با روس و انگلیس شرکت کرد.
اگرچه در شکست دادن روسها در همدان نقش مهمی داشت اما با اشغال همدان و کرمانشاه توسط آنان، از فرماندهی قوا کناره گرفت، به آلمان رفت در آنجا به تحصیلات نظامی، ریاضی و فعالیتهای متنوع روشنفکری، فرهنگی، سیاسی و نوشتن مقالاتی برای مجله کاوه در برلین روی آورده [۲]و دو کتاب با نام یک جوان وطن دوست و جنگ مقدس از بغداد تا ایران را نوشت[۳]. پسیان با پایان گرفتن جنگ جهانی اول به ایران بازگشت (1338ق / ؟ م) و به خدمت ژاندارمری درآمد [۴] و در دولت حسن پیرنیا، مشیرالدوله* به فرماندهی ژاندارمری خراسان در زمان والیگری احمد قوامالسطنه،* رسید[۵].
در دوره نخست وزیری سیدضیاء طباطبایی، قوام را به دستور ضیاء روانه تهران کرد[۶] اما در زمان برکناری سید ضیاء و قدرت یافتن قوام در برابر او قرار گرفت[۷]، سرانجام در جنگ با نیروهای ایلی و خوانین محلی که از طرف صمصامالسلطنه بختیاری استاندار تعیین شده توسط قوام در خراسان، فرمان میبردند کشته شد و جنازهاش را در باغ نادری به خاک سپردند[۸].
نیز نگاه کنید به
مآخذ
- ↑ پسیان، محمدتقی. «رساله دفاعیه: شرح حال کلنل به قلم خودش» در شرح حال کلنل محمدتقی خان پسیان. برلین: بینا، 1306، تهران: چاپ افست، 1356، ص26.
- ↑ سیان، محمدتقی. «رساله دفاعیه: شرح حال کلنل به قلم خودش» در شرح حال کلنل محمدتقی خان پسیان. برلین: بینا، 1306، تهران: چاپ افست، 1356، ص26.
- ↑ افسر، پرویز. تاریخ ژاندارمری ایران. قم: چاپخانه قم، 1332، ص176.
- ↑ شمیم، علیاصغر. ایران در دوره سلطنت قاجار. تهران: مدبر، 1374، ص623.
- ↑ بیات، کاوه. انقلاب خراسان (مجموعه اسناد). تهران: مؤسسه پژوهش و مطالعات فرهنگی، 1375، ص12.
- ↑ آوری، پیتر. تاریخ معاصر ایران. ج1، ترجمه محمد رفیعیمهرآبادی، تهران: عطایی، 1373، ص490.
- ↑ شاکری، رمضانعلی. اترک نامه یا تاریخ جامع قوچان. تهران: امیرکبیر، 1365، ص122.
- ↑ برای آگاهی بیشتر← آذری، علی. قیام کلنل محمدتقی خان پسیان درخراسان. تهران: صفیعلیشاه، 1368.
منبع اصلی
سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، مرکز مطالعات راهبردی روابط فرهنگی (1398). دانشنامه ایران. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشارات بین المللی الهدی،
نویسنده مقاله
کورش صالحی