سید حسین فاطمی
فاطمی، سیدحسین (دکتر) (1296 / ؟ م ـ 1333ش) روزنامهنگار، وزیر امور خارجه دولت ملی دکتر محمد مصدق،* پیشنهاد دهنده ملی شدن صنعت نفت* و از منتقدان حکومت پهلوی. سیدحسین فاطمی فرزند سیدمحمدعلی سیفالعلما در نائین متولد شد. پس ازپایان تحصیلات، در روزنامه باختر به مدیریت برادرش نصرالله سیفپور فاطمی به روزنامهنگاری پرداخت[۱]. در 1316 با عزیمت به تهران سردبیر روزنامه ستاره احمد ملکی و مدتی بعد مدیر و سردبیر روزنامه باختر* در پایتخت شد که به زودی با درج مقالات تند و مستند معروفیت زیادی پیدا کرد [۲] با عزیمت او به فرانسه برای تحصیل در رشته روزنامهنگاری انتشار روزنامه باختر متوقف شد. در همان زمان مقالات او در روزنامههای مرد امروز* و ستاره ایران* مییافت. پس از بازگشت به ایران و تشکیل جبهه ملی* به رهبری دکتر مصدق، روزنامه باختر را ارگان رسمی این جبهه کرد[۳] که با نشر مقالات تند توسط رزمآرا توقیف و زندانی شد[۴]. فاطمی به استناد نامه دکتر مصدق پیشنهاد دهنده ملی شدن صنعت نفت و از فعالان اصلی جبهه ملی ایران در دوره شانزدهم مجلس بود[۵]. وی در بهمن 1330ش در سالگرد قتل محمد مسعود*، ترور و به شدت زخمی شد[۶].
اما پس از بهبودی در انتخابات دوره هفدهم به نمایندگی از طرف مردم تهران انتخاب شد و در 1331 به وزارت خارجه دولت ملی رسید. در جریان مبارزه با شاه و دربار، حملات تندی به انها کرد و حتی پس از فرار شاه، در اجتماع مردم تهران خواستار لغو نظام سلطنتی شد (25 مرداد 1332)[۷]. پس از کودتای 28 مرداد 1332 متواری و در 16 اسفند آن سال دستگیر شد و مورد حمله گروه شعبان جعفری (معروف به بی مخ) قرار گرفت[۸]. فاطمی پس از حکم بدوی دادگاه و رد تقاضای فرجام او از طرف شاه در روز چهارشنبه 19 ابان 1333ش در پادگان قصر تیر باران و در ابنبابویه به خاک سپرده شد[۹].
نیز نگاه کنید به
مآخذ
- ↑ پورفاطمی، سیف. ائینه عبرت. خاطرات سیفپور فاطمی. به کوشش علی دهباشی، تهران: سخن، 1378ش، ص771- 774.
- ↑ هوشنگمهدوی، عبدالرضا. سرنوشت یاران دکتر مصدق. تهران: علمی، 1383ش، ص169- 172.
- ↑ افراسیابی، بهرام. خاطرات و مبارزات دکتر حسین فاطمی. تهران: سخن، 1366ش، ص81، 85، 90 و 117.
- ↑ قناتابادی، شمس. سیری در نهضت ملی شدن نفت (خاطرات). تهران: مرکز بررسیهای تاریخی وزارت اطلاعات، 1377ش، ص117- 180 و 192.
- ↑ مصدق، محمد. خاطرات و تألمات. به کوشش ایرج افشار، تهران: علمی، 1365ش، ص229- 235 و 289.
- ↑ نجاتی، غلامرضا. جنبش ملی شدن صنعت نفت. تهران: شرکت سهامی انتشار، 1365ش، ص90.
- ↑ نجاتی، غلامرضا. مصدق، سالهای مبارزه و مقاومت. تهران: رسا، 1376ش، ص57 و 60.
- ↑ فاطمینویسی، سیدعباس. شعبان جعفری در ایینه اسناد. تهران: جهان کتاب، 1380ش، ص87 و حجازی، مسعود. رویدادها و داوریها (خاطرات مسعود حجازی). تهران: نیلوفر، 1375ش، ص163.
- ↑ طیرانی، بهروز. محاکمات سیاسی در ایران از 1333 تا 1352. تهران: علمی، 1382ش، ص13 و 59.
منبع اصلی
سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، مرکز مطالعات راهبردی روابط فرهنگی (1398). دانشنامه ایران. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشارات بین المللی الهدی،
نویسنده مقاله
اکبر قاسمی